مصرف دانه جو برای کبوتر
استفاده از دانه جو در تغذیه کبوتر به عنون مکمل غذایی اهمیت زیادی داشته و ضمن اینکه زمان رشد و تکامل را برای کبوتران کم تر می کند به عنوان بهترین مکمل غذایی از دیرباز جهت پرورش کبوتران مورد استفاده قرار گرفته است.
دانه جو مصارف زیادی در تغذیه طیور و پرندگان دارد ولی در مکمل های غذایی متنوع عرضه می شود. استفاده از دانه جو زمان رشد نهایی را به دلیل بالا بودن ارزش غذایی آن بالا می برد. دانه جو برای کبوتر پر انرژِی از ضروری ترین مواد غذایی می باشد دسترسی آسان به آن حائز اهمیت است.
خواص دانه جو برای کبوتر
ساختمان شيميايي دانه جو به عوامل متعددي همچون رقم و نوع گياه و شرايط محيطي بستگي داشته و به طور كلي شامل قند ها، پروتين، چربي و خاكستر مي باشد.
جو حاوی انواع پُلی ساکاریدها نظیر نشاسته و دکسترین است. دانه جو معمولا بين 2 تا 4 درصد چربي داشته كه مهم ترين آن تري گليسيريدها هستند.
ميزان پروتئين در جو متفاوت بوده كه از 8 % در جو هاي معمولي تا 20 % در جو لخت است. كربوهيدرات ها تركيب اصلي دانه جو مي باشند كه بيش از 80 درصد وزن خشك گياه را تشكيل مي دهند.
پروتئين ذخيره موجود در جو هيدروژن بوده كه مقدار آن از اسيد آمينه ليزين كم تر مي باشد. با افزايش پروتئين كاهش اسيد آمينه ليزين همراه خواهد بود. درصد آمينو اسيدها به ويژه لیسين آن نسبت به ذرت بالاتر است.
جو دارای 8 اسید آمینه مختلف است و همچنین به تنظیم قند خون نیز کمک می کند. دارای مقادیر مناسبی از ویتامین های B و D است اما هیچ گونه ویتامین A و E ندارد.
وجود مواد باز دارنده در جو معمولي مصرف آن را درتغذيه طيور محدود نموده به طوري كه استفاده زياد از جو معمولي در تركيب تغذيه طيور سبب كاهش قابليت هضم خوراك، كندي سرعت عبور مواد غذايي در مجراي گوارشي طيور و كاهش هضم چربي، چسبندگي در مدفوع و مصرف زياد آب و اسهال مي گردد.
در جو بدون پوشينه چون الياف پايين مي باشد ( پايين تر از فيبر ذرت ) و مواد باز دارنده كم تري دارد ، مصرف آن درتغذيه طيور مشكلات فوق را در بر نخواهد داشت. جو طبعي سرد دارد و پيشنهاد مي گردد در تابستان به پرنده داده شود.
جو در ميزان منيزيم بعد از مغز بادام بو نداده در مقام دوم است. در کل جو دارای مقدار زیادی الیاف خام است و کبوترها در مقایسه با دیگر غلات علاقه ای به مصرف آن ندارند.
الیاف آن غیر قابل هضم است و چه بسا دانه های خرد شده جو بدون هضم از کانال گوارش کبوتر عبور کند و بتوان با چشم غیر مسلح دانه های هضم نشده جو را در مدفوع پرنده دید.
علاوه بر نقیصه فوق پروتئین خام جو ارزش چندانی ندارد و چربی و ویتامین آن قابل صرف نظر کردن است. با این همه در حد 75 درصد ذرت ، انرژی دارد.
مصرف بیش از 15 درصد آن در کل جیرهً کبوترهای مولد موجب کاهش رشد جوجه ها می شود. مصرف جو به علت دارا بودن فیبر بالا باعث تشنگی کبوتران می شود.
زمان تغذیه کبوتر با دانه جو
جو غله ای با انرژی و پروتئین متوسط می باشد که خصوصیات آن بیش تر بین یولاف ( جو دو سر ) و گندم قرار دارد. قابلیت هضم جو در پرندگان جوان کمتر می باشد که احتمالاً به علت وجود بتاگلوکان ها است.
بنابراین این ویژگی تحت تاثیر واریته و شرایط رویش قرار می گیرد. مقدار پروتئین جو به طور معمول 11 تا 12 درصد است که در بعضی مواقع میزان ان به 14 تا 16 درصد هم می رسد.
در اغلب مواقع، میزان اسید آمینه های این نوع جوهای حاوی مقدار زیاد پروتئین کمتر دیده تغییر می کند. انرژی قابل سوخت و ساز جو به شدت به وزن یک بوشل آن بستگی دارد و به شدت با میزان فیبر آن رابطه معکوس دارد.
جوها حاوی مقادیر متوسطی از بازدارنده تریپسین هستند که نحوه عمل آن به ترتیب قرار گرفتن آرژنین بستگی دارد در هر حال عمده ترین مشکل جو بتا- گلوکان های موجود در آن است.
بیشتر ارقام جو دارای 4 تا 7 درصد بتاگلوکان هستند هر چند که رویش آن در آب و هوای خشک، با بلوغ سریع برداشت زودتر می تواند میزان آن را به 12 تا 15 درصد افزایش دهد.
همان طور که پیش از این برای گندم نیز توضیح داده شد، اصلی ترین مشکل عدم قابلیت هضم ساختمان این بتاگلوکان ها توسط پرندگان است که نتیجه آن افزایش ویسکوزیته مواد هضمی می باشد.
این امر سبب کاهش سرعت مخلوط شدن انزیم های هضم کننده می شود و بنابراین به طور معکوس در انتقال مواد مغذی به سطح جذب اثر می گذارد. سرعت نفوذ مواد مغذی به پرزهای روده تحت تاثیر غلظت آنها در لایه های پوششی سطح جذب قرار می گیرد و سبب افزایش ویسکوزیته مواد هضمی می شود.
سرعت حرکت مواد هضمی به طور غیر مستقیم بر غلظت لایه پوششی سطح جذب تاثیر دارد که این امر نیز به سرعت جذب تمام مواد مغذی اثر خواهد داشت. بیشترین اثرات معکوس گلوکان ها بر چربی ها مواد محلول در آن ها می باشد.
به نظر می رسد که اضافه کردن آنزیم های صنعتی بتاگلوکاناز به جیره های حاوی بیش از 15 تا 20 درصد جو سبب برطرف کردن مشکلات مربوط به آن می شود. رطوبت ظاهری بستر علامت ظاهری مصرف جو می باشد.
متاسفانه آنزیم های صنعتی و واحد موثر آن ها نیز به صورت استاندارد تشریح نشده اند، و این موضوع مقایسه آنزیم های صنعتی را براساس غلظت آن ها مشکل می سازد.
مطالعات اولیه نشان داده است که هر نوع آنزیم صنعتی باید حداقل 120 واحد بتاگلوکاناز در هر کیلوگرم جیره را فراهم نماید.
به نظر می رسد که اثر آنزیم های صنعتی با افزایش سن پرندگان کمتر می شود. مطالعات مولفین بهبود اندک ارزش انرژی زایی جوی حاوی بتاگلوکان بالا را به هنگام استقاده از آنزیم های صنعتی نشان داده است حتی بعضی از آنزیم های صنعتی انرژی جوی حاوی بتاگلوکان پایین را کاهش داده اند.
به علاوه آنزیم های بتاگلوکاناز سبب توازن ازتی منفی شدید در پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی جو با بتاگلوکان پایین در سه روز اول آزمایش های توازنی شده است در صورتی که اثر مثبت بتاگلوکاناز برای پرندگان جوان به طور کامل به اثبات رسیده است و بسیاری از متخصصین تغذیه ارزش غذایی جو را به همراه بتاگلوکاناز با گندم برابر می دانند.
ارزش غذایی جو را می توان برای ارزیابی اقتصادی استفاده از آنزیم ها مورد توجه قرار داد. در حالی که بتاگلوکان ها عمده ترین مسئله در پرندگان به شمار می روند.
به نظر می رسد که استفاده مفیدی برای حضور ان ها در جیره وجود دارد. تغذیه بتاگلوکان ها سبب کاهش کلسترول خون پرندگان می شود و این اثر مثبت با استفاده از بتا گلوکاناز های صنعتی از بین می رود. نحوه عمل بتاگلوکان احتمالاً جلوگیری از عمل اسید های صفراوی بر چربی های موجود در مواد هضمی می باشد.
از جو همان طور که برای گندم توضیح داده شد جهت مطالعات خوراک دهی انتخابی می توان استفاده کرد هر چند که به دلیل ساختمان فیزیکی و با داشتن نوک بسیار تیز پرندگان اغلب از خوردن دانه کامل جو امتناع می کنند.
عوارض جو برای کبوتر
انرژی جو در حد متوسط است بنابراین میزان استفاده از آن در جیره طیور محدود می باشد. به علاوه بتاگلوکان جو نیز به دلیل کاهش عملکرد و مرطوب کردن مدفوع و بستر می تواند مشکل ساز باشد. با استفاده از آنزیم های صنعتی بخش اعظم این مشکلات حل می شود.
فواید جو دوسر برای کبوتران
جو پوست كنده و جو دوسر: جو طبعي سرد دارد و پيشنهاد مي گردد در تابستان به پرنده داده شود پرنده ها ان را به اندازه گندم و ماش دوست دارند فقط تفاوت قيمتي با گندم دارد.
جو دوسر كه اسامي زيادي به آن مي دهند مثل جو كله قوچي، جو ديمي، جو ايرلندي يا غيره نيز براي پرنده خيلي خوشايند است. جو مرواريدي نوعي ديگر از جوست.
جو معمولي از انواع ديگر جو مقوي تر است.
دانه خام جو به تنهايي در 20 مواد معدني و املاح برتر جهان نيست اما بسيار مغذي است زيرا مخمر آبجو كه جزو برترين منابع غذايي است و در ميزان ويتامين 1ب ، 2ب ،3ب،آهن، پتاسيم و فسفر در مقام اول تمام مواد غذايي جهان قرار دارد.
در ميزان منيزيوم بعد از مغز بادام بو نداده در مقام دوم است.
مخمر آبجو در غني بودن كلسيم از شير گاو و گوسفند ( رتبه دهم ) هم بالاتر است و در مقام 5 منابع پر ارزش كلسيومي غذايي قرار دارد. پر كلسيم ترين ماده خوراكي جهان دانه كنجد است و پس از آن جعفري، بادام خام. انجير خشك و غيره قرار دارند.
جدول ارزش غذایی جو در هر 100 گرم
آب
11 گرم
پروتئین
8 گرم
مواد نشاسته ای
78 گرم
کلسیم
16 میلی گرم
فسفر
189 میلی گرم
آهن
2 میلی گرم
سدیم
3 میلی گرم
پتاسیم
160 میلی گرم
ویتامین B1
12 میلی گرم
ویتامین B2
5 میلی گرم
ویتامین B3
3 میلی گرم
تفاوت ارزش غذایی دانه جو و جوانه جو
جو حاوی انواع پُلی ساکاریدها نظیر نشاسته و دکسترین است. گیاهک جوانه جو حاوی ترکیبات روغنی از جمله اسیدهای چرب شامل : اسید استئاریک، اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک می باشد. بنابراین از نقطه نظر مواد غذایی، بین دانه جو و دانه های در حال رشد و جوانه زده آن تفاوت عمده ای می باشد.
