فواید یونجه برای پرندگان
پودر یونجه برای کبوتر : یونجه گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن تا یک متر میرسد برگهای آن دارای سه برگچه می باشد برگچه های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است.
گلهای یونجه به شکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آنزمی باشد.
یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر به داخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد.
این گیاه از علف‌های خوب مراتع است و بهترین نوع آن سبز املس (نرم) است.
هر چند محل اصلی رویش یونجه در کویر بوده است اما امروزه این گیاه را میتوان در اغلب مناطق شبه قاره و معتدل نیز پیدا کرد.
در گذشته های دور مادها نخستین اقوامی بودند که از یونجه را به عنوان غذا به اسب های خود می دادند.
اما به مرور این گیاه به عنوان منبع غذایی مفیدی برای خوراک دام ها مورد استفاده قرار گرفت و هنوز هم یکی از بهترین منابع خوراکی برای تغذیه دام هاست.
خاصیت پودر یونجه
گیاه یونجه را به دلیل دارا بودن انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها سلطان گیاهان می‌نامند.
یونجه، گیاهی است غریب که امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام می‌خورد، درحالی‌که در گذشته استفاده‌های فراوان از این گیاه پرفایده می‌شده است.این گیاه که عمدتاً در آسیا کشت می‌شود از اولین گیاهان دارویی شناخته‌شده برای بشر است.
«یونجه» که در فارسی به آن «اسپست باغی»، «سپست»، «سبیس» یا «درفا»، در افغانستان «اسپیشتا» و در ترکی بدان «یونجه»، به رومی «میدیکی»، به مصری «قضب» و به عربی «رطبه» یا همان «فصفصه» گویند، گیاهی است علفی، پایا و از تیره پروانه‌واران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا یک متر میرسد.
این گیاه در اکثر نقاط جهان رشد میکند و به صورت وحشی در بعضی نواحی معتدل آسیا و شمال آفریقا می‌روید که انواع و اقسام دارد.
کاربرد پودر یونجه در جیره کبوترها
آقای کبوتر : یونجه از نظر تغذیه عمومی غذایی کامل است که چاق می کند و بدن کبوتر را سفت محکم میکند و آهن بسیاری دارد و خوردن آن تمام اعضای بدن را تقویت می کند.
مربیان در گوشه کنار کبوترخانه میتوانند گیاهش را بکارند خیلی از مربیان سالهاست از این گیاه به پرندهایشان میدهند و واقعا همیشه رضایت کامل داشته اند این گیاه بنام سلطان گیاهان شناخته شده است.
درحال حاضر در اکثر دنیا پودر یونجه را بعنوان غذای مکمل در تغذیه حیوانات و طیور به مصرف می رسانند این فرآورده علاوه بر مواد پروتئینی حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین های مختلف وکلسیم می باشد.
برای تهیه پودر یونجه معمولأ از گیاه تازه ومرغوب و پر برگ استفاده می کنند وپس از چیدن بلافاصه توسط دستگاه های مخصوص یا توسط آفتاب خشک کرده و به صورت پودر در می آورند.
تولید داخلی یونجه در آخرین سال آماری در ایران معادل 1/592/000تن بوده است که مقدار جزئی از آن بصورت پودر تهیه شده است.
ترکیب شیمیایی یونجه و ارزش غذائی آن بسته به سن گیاه ونحوه خشک کردن آن دارد وهمچنین بسته به نسبت برگ وساقه موجود در آن دارد.
خواص یونجه خشک شده
مزایای تغذیه ای یونجه خشک شده:
برای نشخوارکنندگان یک منبع خوب پروتئین ، ویتامین و الیاف قابل هضم محسوب می گردد. کیفیت آن اگر بالاتر از علوفه نباشد حداقل مشابه آن است .
ترکیب این محصول بسته به مرحله برداشت و شرایط عمل آوری متغیر خواهد بود. میزان الیاف قابل هضم ، پروتئین غیر قابل تجزیه ، برخی از ویتامین ها و کلسیم در آن بالا است . علاوه بر این ، منبع خوب از بتاکاروتن محسوب می گردد.
خوش خوراکی :
محدودیت های مصرف ( عوامل ضد تغذیه ای ) :
میزانNDF آن بالا بوده ، اما به شکل پلت یا پودر ، مثل یک علف بلند طبیعی عمل نمی نماید . میزان پتاسیم موجود در این علوفه می تواند بالا باشد .
این موضوع باید هنگام استفاده از جیره های حاوی علوفه سیلو شده با کیفیت بالا در آن از ملاس هم استفاده مورد توجه قرار گیرد . زیرا ملاس هم دارای پتاسیم بالایی است .
ارزش غذایی یونجه خشک
يونجه به علت داشتن مقدار زيادى پروتئين، کلسيم و ويتامين و خوش خوراک بودن آن يکى از بهترين گياهان علوفه‌اى است.
حسن ديگر يونجه اين است که عملکرد ساليانه آن هم از نظر علوفهٔ خشک و هم از نظر علوفهٔ تر زياد است.
ترکيب و ارزش غذائى يونجهٔ خشک به فاکتورهاى زير بستگى دارد.
۱. چگونگى عمل‌آورى علوفهٔ خشک، علوفهٔ پربرگ و سبز ارزش بيشترى دارد.
۲. مرحلهٔ درو، علوفهٔ جوان پروتئين بيشترى داشته و قابليت هضمى زيادى دارد. براى تهيهٔ علوفهٔ جوان پروتئين بيشترى داشته و قابليت هضمى زيادى دارد.
براى تهيهٔ علوفهٔ خوب و مرغوب موقعى که يک‌دهم مزرعه به گل نشسته باشد علوفه را درو مى‌کنند.
۳. دفعات درو: چين‌هاى مختلف يونجه ارزش غذائى متفاوتى دارند.
از مرتع و علوفه خشک يونجه در تغذيهٔ نشخوارکنندگان و از پودر يونجه در تغذيهٔ طيور استفاده مى‌کنند، استفاده از پودر يونجه در تغذيهٔ طيور تخمى سبب افزايش کيفيت زردهٔ تخم‌مرغ مى‌شود.
جدول ارزش غذایی و خواص یونجه
| مواد و محتویات | مقدار در 100 گرم |
| انرژی | 23 کیلو کالری |
| چربی | 0/69 گرم |
| پروتئین | 3/99 گرم |
| کربوهیدرات | 2/1 گرم |
| قند | 0/18 گرم |
| فیبر | 1/9 گرم |
| سدیم | 9 میلی گرم |
| پتاسیم | 79 میلی گرم |
| کلسیم | 32 میلی گرم |
| فسفر | 70 میلی گرم |
| آهن | 0/96 میلی گرم |
| منیزیم | 27 میلی گرم |
| منگنز | 0/188 میلی گرم |
| نیاسین | 0/481 میلی گرم |
| ویتامین آ | 155 واحد |
| ویتامین کا | 30/6 میکرو گرم |
چرا از یونجه در جیره غذایی کفترها استفاده کنیم ؟
استفاده از یونجه در جیره طیور به خاطر ارزش غذایی یونجه، می‌تواند بسیار مفید باشد. زیرا طیور معمولاً به انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز داشته و بهترین راه تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی، جیره غذایی طیور می‌باشد.
استفاده از یونجه در جیره طیور می‌تواند جایگزین و یا مکملی بسیار مناسب برای برخی از مواد غذایی مانند کنجاله‌ها باشد.
زیرا برخی از کنجاله‌ها ممکن است دیر هضم باشند، با استفاده از مقداری یونجه به همراه این کنجاله‌ها، طیور میتوانند راحت تر انواع مواد غذایی را هضم نمایند.
استفاده از یونجه در جیره غذایی طیور به خاطر اینکه معمولاً یونجه ریشه عمیقی داشته و در عمق خاک فرو می‌رود، بسیار مفید بوده، زیرا انواع مواد معدنی مورد نیاز بدن مرغ را از خاک می‌گیرد.
بدین ترتیب محصولی بسیار ارگانیک و باکیفیت بوده، که در صنعت دام و طیور می‌تواند یکی از محصولات برای استفاده در جیره غذایی شناخته شود. استفاده از یونجه در جیره طیور می‌تواند تاثیر بسزایی در سلامت طیور نیز داشته باشد.
بهتر است برای استفاده از یونجه در جیره طیور، یونجه‌ها را به صورت پودر درآورده، بدین ترتیب معمولاً مصرف آنها برای طیور بسیار راحت تر می‌باشد. این موضوع باعث می‌شود تا راحت تر یونجه را مورد استفاده قرار دهند.
با توجه به کیفیت بالای یونجه از نظر داشتن ارزش غذایی، معمولاً اغلب پرورش دهندگان طیور، یونجه را به عنوان یکی از ترکیبات ثابت جیره غذایی شناخته و در طول سال یونجه به مقدار کافی ذخیره نموده، تا بتوانند همیشه از یونجه بهره کافی را ببرند.
زیرا استفاده از یونجه در جیره طیور در طول سال لازم و ضروری می‌باشد.
مزایای استفاده از یونجه در جیره غذایی کبوتران
یونجه یکی از منابع طبیعی انواع ویتامین‌ها می‌باشد. بدین ترتیب دام و طیور به خاطر نیاز به ویتامین‌های مختلف، بهتر است که در جیره غذایی خود مقداری یونجه داشته باشند.
استفاده از یونجه در جیره غذایی طیور به خاطر وجود ویتامین‌های A، K، E، C دارای اهمیت بسیار زیادی می‌باشد.
همه ویتامین‌های نام برده شده برای طیور لازم و ضروری بوده و کمبود هر کدام از آنها باعث اختلال و یا بیماری در بین طیور می‌شود.
بدین ترتیب تامین این مواد برای طیور بسیار ضروری می‌باشد. این موضوع باعث شده تا میزان استفاده از یونجه در جیره طیور بسیار بیشتر شود.
یونجه دارای آنزیم‌های بسیار زیادی بوده و از جمله بهترین آنها آنزیم آمیلاز بوده، که این آنزیم معمولاً در هضم مواد نشاسته ای بسیار تاثیر گذار می‌باشد.
اسید آمینه‌های ضروری و غیر ضروری بسیار زیادی نیز در یونجه وجود داشته، که از جمله آنها میتوان به آرژنین و لیزین اشاره نمود.
بدین ترتیب پروتئین مورد نیاز طیور را نیز به راحتی تامین میکند. بدین ترتیب استفاده از یونجه در جیره غذایی طیور می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد.
املاح معدنی که در یونجه وجود داشته شامل آهن، آرسنیک، سیلیس و منیزیم می‌باشد.
مقدار آهن موجود در یونجه دو برابر اسفناج می‌باشد.
این موضوع سالهاست برای پرورش دهندگان طیور و دام محرز شده و یونجه یکی از پایه‌های ثابت جیره‌های غذایی می‌باشد. البته زیاده روی در مصرف یونجه نیز مانند هر ماده غذایی دیگری توصیه نمی‌شود.
