فواید ذرت برای کبوترها
انرژی زایی ذرت به نشاسته موجود در بخش آندوسپرم که عمدتا آمیلوپکتین ذرت عمده ترین غله در جیره های کبوتر می باشد، بستگی دارد و معمولا به خاطر مقدار زیاد آن در جیره مهم ترین منبع انرژی نیز به شمار می آید .
و جوانه آن که بیش ترین مقدار روغن ذرت در ان است ، بستگی دارد .
بیش تر دانه های ذرت حاوی 3 تا 4 درصد روغن می باشند ، اما اکنون واریته های جدیدتر موجود در بازار حاوی 6 تا 8 درصد روغن هستند که به همان نسبت انرژی بیش تری دارند .
واریته های جدید حاوی روغن بالاتر ، دارای 2 تا 3 درصد پروتئین بیش تر و به همان نسبت اسید آمینه های زیاد تری نیز می باشند .
پرولامین (زئین) پروتئین اصلی ذرت است که ترکیب اسید آمینه ی آن برای کبوتر مناسب نیست .
در هنگام تهیه جیره های حاوی پروتئین پایین باید به توازن اسید آمینه و قابلیت استفاده آن ها در ذرت توجه جدی داشت ، زیرا در چنین شرایطی ، پرولامین ممکن است تا 50 الی 60 درصد پروتئین جیره را تامین نماید .
میزان رنگ دانه های زرد و نارنجی ذرت نسبتا زیاد است ، و معمولا حاوی 5 قسمت در میلیون گزانتوفیل و 5/0 قسمت در میلیون کاروتن است .
بنابراین میزان آن برای تامین رنگ دانه های بدن و زرده تخم کبوترانی که با ذرت تغذیه می شوند کافی خواهد بود . در حالی که ذرت شماره 2 ، دانه استاندارد برای خوراک دام است.
به نظر می رسد اگر ذرت در جیره های آردی مصرف شود آسیاب کردن آن به صورتی که اندازه ی ذرت تا حد ممکن یک نواخت و برابر با 7/0 و 9/0 میلی متر باشد مزیتی برای پرنده داشته باشد .
آسیاب کردن به اندازه های فوق را معمولا خرد کردن متوسط می گویند . قابلیت هضم ذرت آسیاب شده به صورت خیلی ریز ( آردی ) و یا خیلی درشت در پرندگان احتمالا پایین تر است.
ذرت در جیره غذایی کبوتران
به علت استفاده از اسیدهای آلی جهت نگهداری ذرت مربوط ، برخی علاقه مند به استفاده از این نوع ذرت در تغذیه کبوترها شده اند.
این نوع ذرت برای طیور بسیار خوش خوراک است و اگر به طور صحیح به کار گرفته شود ، مقادیر زیادی از آن را می توان در جیره ها مورد استفاده قرار دارد .
هنگامی که از ذرت مربوط در جیره استفاده می شود، میزان رطوبت آن باید در نظر گرفته شود و حد مجازمناسبی رعایت گردد . به عنوان مثال اگر رطوبت ذرت 30 درصد است ، 122 کیلوگرم از آن باید به جای هر 100 کیلوگرم از ذرت خشک شده در خشک کن (با رطوبت 15 درصد) مورد استفاده قرار گیرد .
ارزش غذایی ذرت
طور متوسط ترکیبات شیمیائی دانه خشک ذرت به شرح زیر می باشد :
نشاسته 77%
پروتئین 9%
روغن 5%
پنتوزان 5%
قند 2%
خاکستر 2%
ذرت سرشار از کالری است ، و سرشار از ویتامین های A , B , E و بسیاری از مواد معدنی است .
ترکیبات مهم در دانه ذرت
ذرت به دلیل غنی بودن مواد شیمیائی ، حفاظت در برابر بیماری های متعدد مزمن را نیز فراهم می کند . همچنین منبع خوبی از اسید پانتوتنیک است که این ویتامینی است که برای سوخت و ساز کربوهیدرات و همچنین پروتئین و چربی لازم در بدن کبوتر ، مورد نیاز می باشد.
دانه ذرت سرشار از ویتامین E یک آنتی اکسیدان طبیعی برای رشد است . ذرت جدای از منیزیم ، منگنز، روی ، آهن و مس دارای میزان زیادی فسفر است . ذرت هم چنین دارای میزان کمی از مواد معدنی مانند سلنیوم است.
پروتئين موجود در دانه به عوامل مختلفی از جمله محيط ، نوع گياه و شرايط کشت و زراعت بستگي دارد و بين 8 تا 15 درصد متغير است .
پروتئين عمده ذرت زئين مي باشد که دارای اسيد آمينه تريپتوفان و ليسين ( در برخی از منابع لایزین ذکر شده ) است پروتئين ذرت گلوتن نداشته و نمي تواند حالت چسبنده به وجود آورد .
به علاوه ذرت خوش خوراک و قابل هضم بوده و در کل دارای انرژی و چربی بالایی است اما در مقایسه با دیگر غلات میزان پروتئین کمتری دارد .
1) کربوهیدرات ها
ذرت هم مثل غلات دیگر بیشتر از کربوهیدرات تشکیل شده است. نشاسته بیشترین کربوهیدرات موجود در ذرت را تشکیل می‌دهد و ۲۸ تا ۸۰
درصد از وزن خشک ذرت را تشکیل می‌دهد . علاوه‌بر نشاسته ، ذرت مقدار کمی (حدود ۱ تا ۳ درصد) قند دارد.
ذرت شیرین نوع خاصی از ذرت است که نشاسته‌ی کمتر (۲۸ درصد) در عوض قند بیشتری (۱۸ درصد) دارد . بیشتر قند موجود در آن از نوع ساکارز ( شکر معمولی ) است.
شاخص گلیسمی معیاری است که براساس آن سرعت هضم کربوهیدرات‌های مختلف مشخص می‌شود. غذاهایی که در این شاخص گلیسمی بالاتری دارند ، ممکن است تأثیر نامطلوبی بر میزان قند خون بگذارند . ذرت شیرین با وجود مقدار بالای قند ، عدد گلیسمی بالایی ندارد و در دسته بندی گلیسمی جزء غذاهای با عدد گلایسمی پایین یا متوسط قرار می گیرد.
2) فیبر
ذرت مقدار زیادی فیبر دارد . میزان فیبر در انواع مختلف ذرت متفاوت است ، اما معمولا عددی بین ۹ تا ۱۵ درصد است.
عمده‌ی فیبر ذرت از نوع نامحلول است مثل همی سلولز، سلولز و لیگنین.
3) پروتئین ذرت
ذرت منبع متوسطی از پروتئین است . بسته به گونه‌ی ذرت ، میزان پروتئین آن بین ۱۰ تا ۱۵ درصد متغیر است . فراوان ترین پروتئین موجود در ذرت زئین نام دارد و ۴۴ تا ۷۹ درصد از کل پروتئین موجود در ذرت را تشکیل می‌دهد. پروتئین ذرت کیفیت خوبی ندارد ، چون زئین فاقد بعضی آمینواسیدهای ضروری است.
زئین به‌غیر از کاربرد غذایی ، در صنایعی ازجمله ساخت چسب ، روکش قرص، آب‌نبات و مغزها کاربرد دارد.
4) ویتامین ها و مواد معدنی
ذرت می‌تواند حاوی مقدار زیادی از ویتامین‌های مختلف و مواد معدنی باشد. اما این مقدار با توجه به گونه‌ی ذرت بسیار متغیر است.
- منگنز : یکی از عناصر حیاتی است که به مقدار زیادی در دانه ها ، بقولات ، میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد . منگنز موجود در ذرت به‌خاطر ماهیت فیتیک اسیدی آن به میزان بسیار کمی جذب می شود.
- فسفر : به مقدار زیاد ، هم در ذرت و هم در ذرت شیرین وجود دارد . فسفر از اهمیت زیادی در رشد بدن برخوردار است.
- منیزیم : یکی از مواد معدنی مهم در رژیم غذایی است . کمبود منیزیم می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلف از قبیل بیماری‌های قلبی شود.
- روی : عنصری حیاتی که در بدن نقش‌های مهمی بر عهده دارد . به‌علت حضور فیتیک اسید، جذب آن از ذرت کم است.
- مس : عنصر حیاتی آنتی‌اکسیدان که کمبود آن می‌تواند باعث تأثیر بر سلامت قلب شود.
5) ویتامین و مواد معدنی ذرت شیرین
- پنتوتنیک اسید : از گروه ویتامین های B است و به‌عنوان ویتامین B5 هم شناخته می‌شود . این ماده در طیف وسیعی از غذاها موجود است ؛ بنابراین کمبود آن به ندرت رخ می‌دهد.
- فولات: که به‌عنوان ویتامین B9 یا فولیک اسید هم شناخته می شود از ریزمغذی‌های ضروری است و نقش زیادی به‌ویژه در هنگام بارداری دارد.
- ویتامین B6: گروهی از ویتامین‌های مرتبط با هم که مشهورترین آنها پیریدوکسین است و نقش‌های متعددی در بدن برعهده دارند.
- نیاسین: نیاسین که به‌عنوان ویتامین B3 هم شناخته می‌شود، ازطریق ذرت به‌خوبی جذب نمی‌شود. پختن ذرت با لیمو می‌تواند به بهبود جذب آن کمک کند.
- پتاسیم: به‌عنوان یک ریزمغذی ضروری برای کنترل فشار خون لازم است و می‌تواند در سلامت قلب هم نقش داشته باشد.
6) ترکیبات گیاهی دیگر
ذرت حاوی تعدادی ترکیبات زیستی فعال گیاهی است ، درواقع ذرت نسبت به بسیاری از دانه های غلات حاوی مقدار بیش تری آنتی‌اکسیدان است.
- فرولیک اسید : یکی از آنتی اکسیدان‌های اصلی در ذرت است . این ماده در ذرت بیشتر از سایر غلات ازجمله گندم ، جو و برنج وجود دارد.
- آنتوسیانین : گروهی از رنگ دانه‌های آنتی اکسیدان که مسئول رنگ آبی ، بنفش و قرمز در ذرت هستند.
- زاگزانتین : براساس گونه‌ی ذرت (zea mays) نام گذاری شده و یکی از معمول ترین کاروتینوئیدهای یافت شده در گیاهان است.
- لوتئین : یکی از مهم ترین کاروتینوئیدهای ذرت است.
عوارض مصرف ذرت برای کبوتر
دقت داشته باشید تغذیه ذرت موجب رسوب چربی در بدن کبوتر می شود لذا مصرف آن در جیره غذایی پرنده در زمان استراحت و غیر پرش نباید به بیش از 25 درصد کل جیره برسد.
